PM Kusum Solar Pump Yojana : पीएम कुसुम सोलर पंप योजना (PM Kusum Solar Pump Yojana) ही केंद्र सरकारची एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे, जी २०१९ मध्ये सुरू झाली. या योजनेचा मुख्य उद्देश शेतकऱ्यांना सौर ऊर्जेवर चालणारे पंप उपलब्ध करून देणे आणि शेतीसाठी डिझेल व विजेवरील अवलंबित्व कमी करणे हा आहे. यामुळे शेतकऱ्यांचा सिंचनाचा खर्च तर कमी होतोच, पण पर्यावरणाचीही काळजी घेतली जाते.
पीएम कुसुम सोलर योजनेच्या नवीन याद्या पहा
पीएम कुसुम सोलर योजनेचे मुख्य घटक:
- घटक A:
- शेतकऱ्यांच्या मालकीच्या किंवा भाडेतत्त्वावरील रिकाम्या जमिनीवर सौर ऊर्जा प्रकल्प उभारणे.
- या प्रकल्पातून उत्पादित होणारी वीज थेट वीज वितरण कंपन्यांना (DISCOMs) विकण्याची परवानगी.
- घटक B:
- डिझेलवर चालणाऱ्या पंपांऐवजी सौर ऊर्जेवर आधारित पंप शेतकऱ्यांना उपलब्ध करून देणे.
- या पंपांसाठी सरकारकडून अनुदान (Subsidy) दिले जाते.
- घटक C:
- वीज ग्रीडशी जोडलेल्या कृषी पंपांचे सौर ऊर्जा पंपांमध्ये रूपांतर करणे.
- अतिरिक्त सौर ऊर्जा ग्रीडला परत देण्याची सुविधा (Net Metering).
योजनेचे फायदे (Benefits):
- सिंचनासाठी मोफत सौर ऊर्जा: सौर ऊर्जा नैसर्गिकरित्या उपलब्ध असल्याने, पंपासाठी लागणारी वीज मोफत मिळते.
- डिझेलवरील खर्च कमी: डिझेल पंपांचा वापर टाळल्याने इंधनावरील खर्च पूर्णपणे वाचतो.
- अतिरिक्त उत्पन्नाची संधी: घटक ‘अ’ अंतर्गत उत्पादित वीज विकून शेतकरी अतिरिक्त उत्पन्न मिळवू शकतात.
- पर्यावरणपूरक ऊर्जा स्रोत: सौर ऊर्जा प्रदूषणमुक्त आणि नैसर्गिकरित्या उपलब्ध असल्याने पर्यावरणाची काळजी घेतली जाते.
- कमी देखभाल खर्च: सौर पंपांना पारंपरिक पंपांपेक्षा कमी देखभालीची आवश्यकता असते.
- नियमित पाणीपुरवठा: दिवसाच्या वेळी पुरेसा सूर्यप्रकाश असल्यास नियमित आणि वेळेवर पाणीपुरवठा शक्य होतो.
पीएम कुसुम सोलर योजनेच्या नवीन याद्या पहा
अनुदान रचना (Subsidy Structure):
- केंद्र आणि राज्य सरकार मिळून ६०% पर्यंत अनुदान देतात.
- शेतकऱ्याला फक्त १०% खर्च करावा लागतो.
- उर्वरित ३०% खर्चासाठी बँक कर्ज उपलब्ध होऊ शकते.
- अनुसूचित जाती/जमाती (SC/ST) आणि ईशान्येकडील राज्यांसाठी अनुदानाची रक्कम अधिक असू शकते (नियमांनुसार).
पात्रता (Eligibility):
- अर्जदार लहान आणि सीमांत शेतकरी असावा.
- शेतजमिनीमध्ये सिंचनाची गरज असावी.
- शेत जमीन स्वतःच्या मालकीची असणे आवश्यक आहे.
- काही राज्यांमध्ये वीज जोडणी नसलेल्या शेतकऱ्यांना प्राधान्य दिले जाते.
- अर्जदाराकडे आधार कार्ड आणि बँक खाते असणे बंधनकारक आहे.
पीएम कुसुम सोलर योजनेच्या नवीन याद्या पहा
अर्ज प्रक्रिया (Application Process):
- अधिकृत वेबसाइटला भेट द्या:
- केंद्र सरकारची वेबसाइट: mnre.gov.in
- संबंधित राज्याच्या सौर ऊर्जा विभागाची अधिकृत वेबसाइट.
- ऑनलाइन अर्ज भरा: वेबसाइटवर योजनेसाठी असलेला ऑनलाइन अर्ज काळजीपूर्वक भरा.
- आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करा: मागितलेली सर्व आवश्यक कागदपत्रे (ओळखपत्र, जमिनीचे कागदपत्र, बँक पासबुक, फोटो इत्यादी) स्कॅन करून अपलोड करा.
- अर्ज सादर करा: भरलेला अर्ज ऑनलाइन सादर करा आणि त्याची पावती (Application/Acknowledgement Number) जपून ठेवा.
आवश्यक कागदपत्रे (Required Documents):
- आधार कार्ड किंवा इतर ओळखपत्र
- जमिनीचे कागदपत्र (७/१२ उतारा, फेरफार इत्यादी)
- बँक पासबुक (पहिल्या पानाची झेरॉक्स)
- पासपोर्ट आकाराचा फोटो
- उत्पन्नाचा दाखला (आवश्यक असल्यास)
- जातीचा दाखला (अनुदानCategoryनुसार असल्यास)
पीएम कुसुम सोलर योजनेच्या नवीन याद्या पहा
महत्त्वाची टीप:
- कोणत्याही फसवणुकीपासून वाचण्यासाठी फक्त अधिकृत पोर्टलवरच अर्ज करा.
- योजनेबद्दल अधिक माहितीसाठी आपल्या स्थानिक कृषी विभागाशी संपर्क साधा.
- तुम्हाला विशिष्ट राज्याबद्दल (उदा. महाराष्ट्र) अधिक माहिती हवी असल्यास, तुम्ही त्या राज्याच्या सौर ऊर्जा विभागाच्या वेबसाइटला भेट देऊ शकता.
पीएम कुसुम सोलर पंप योजना निश्चितच शेतकऱ्यांसाठी एक फायदेशीर योजना आहे. यामुळे केवळ आर्थिक बचत नाही, तर शाश्वत शेती आणि पर्यावरणाची काळजी घेणे देखील शक्य होते. पात्र शेतकऱ्यांनी या संधीचा लाभ घ्यावा!
