योजनेसाठी कोण पात्र ठरणार?
ही योजना विविध सामाजिक आणि आर्थिक गटांतील शेतकऱ्यांसाठी खुली आहे. या योजनेचा लाभ खालील प्रकारच्या लाभार्थ्यांना घेता येईल:
- अनुसूचित जाती व जमातीचे शेतकरी: समाजातील वंचित घटकांना प्राधान्य दिले जाते.
- भटक्या व विमुक्त जमातीतील कुटुंबे: या समुदायांतील शेतकऱ्यांनाही योजनेचा लाभ घेता येईल.
- महिला कर्ता असलेली कुटुंबे: ज्या कुटुंबाची प्रमुख महिला आहे, अशा कुटुंबांनाही ही योजना लागू आहे.
- दिव्यांग कर्ता असलेले कुटुंब: कुटुंबातील प्रमुख व्यक्ती दिव्यांग असल्यास, त्यांनाही या योजनेचा लाभ मिळेल.
- आर्थिकदृष्ट्या दुर्बल घटक (BPL): दारिद्र्यरेषेखालील कुटुंबांसाठी ही योजना अत्यंत उपयुक्त आहे.
- इंदिरा आवास योजनेंतर्गत लाभ घेणारे: या योजनेचा लाभ घेतलेल्या कुटुंबांनाही विहीर अनुदानाचा फायदा मिळू शकतो.
- सिमांत (२.५ एकरपर्यंत) आणि अल्पभूधारक (५ एकरपर्यंत) शेतकरी: लहान आणि मध्यम भूधारक शेतकऱ्यांसाठी ही योजना विशेषतः फायदेशीर आहे.
महत्त्वाच्या अटी व निकष
विहीर खोदण्यासाठी अर्ज करताना काही मूलभूत अटींची पूर्तता करणे आवश्यक आहे. या अटी सिंचनाच्या गरजा आणि पाण्याच्या उपलब्धतेचे योग्य नियोजन सुनिश्चित करतात:
- जमिनीची अट: अर्जदाराकडे किमान १ एकर सलग जमीन असावी.
- पाण्याच्या स्रोताचे अंतर: पिण्याच्या पाण्याच्या विहिरीपासून प्रस्तावित विहिरीचे किमान ५०० मीटर अंतर असणे आवश्यक आहे.
- दोन विहिरींमधील अंतर: दोन विहिरींमध्ये किमान २५० मीटर अंतर असावे (मागास गटांसाठी यात काही अपवाद असू शकतो).
- ७/१२ उताऱ्यावरील नोंद: अर्जदाराच्या सातबाऱ्यावर याआधी कोणतीही विहीर नोंदलेली नसावी.
- जॉब कार्ड धारक: अर्जदार मनरेगा योजनेचा जॉब कार्ड धारक असावा.
अर्ज प्रक्रिया कशी आहे?
या योजनेसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया खूप सोपी आहे:
- ग्रामपंचायत कार्यालयात भेट द्या: पात्र शेतकऱ्यांनी आपल्या ग्रामपंचायत कार्यालयात प्रत्यक्ष भेट देऊन अर्ज सादर करावा.
- माहिती मिळवा: अर्ज प्रक्रियेबाबत अधिक माहिती ग्रामसेवक किंवा संबंधित विभागाच्या अधिकाऱ्यांकडून मिळू शकते.
- अनुदान जमा: काम पूर्ण झाल्यानंतर, विहिरीच्या खोदकामाच्या टप्प्यानुसार अनुदान थेट शेतकऱ्याच्या बँक खात्यात जमा केले जाते.
या योजनेमुळे शेतकऱ्यांना सिंचनासाठी पाण्याची शाश्वत सोय उपलब्ध होईल, ज्यामुळे त्यांची शेती अधिक उत्पादक बनेल आणि आर्थिक स्थैर्य वाढेल.