योजनेला चालना देण्यासाठी उपाय:
- प्रभावी जनजागृती मोहीम: स्थानिक पातळीवर कार्यशाळा, जाहिरात मोहीम व जनजागृती कार्यक्रमांद्वारे योजनेची माहिती अधिकाधिक महिलांपर्यंत पोहोचवणे.
- बँकांशी समन्वय: राष्ट्रीयकृत बँकांच्या अधिकाऱ्यांसाठी विशेष प्रशिक्षण कार्यक्रम राबवून योजनेची सविस्तर माहिती देणे.
- सुलभ अर्ज प्रक्रिया: अर्ज प्रक्रिया सोपी करून तसेच ऑनलाइन अर्ज प्रणाली अधिक सुलभ बनवणे.
- प्रशिक्षण कार्यक्रम: इच्छुक महिला उद्योजकांसाठी व्यवसाय व्यवस्थापन, आर्थिक नियोजन व पर्यटन क्षेत्रातील संधी यावर विशेष प्रशिक्षण कार्यक्रम आयोजित करणे.
- यशस्वी उदाहरणांचा प्रचार: योजनेचा लाभ घेऊन यशस्वी झालेल्या महिला उद्योजकांची उदाहरणे समोर आणून प्रेरणा देणे.
- मार्गदर्शन केंद्र: जिल्हा पातळीवर विशेष मार्गदर्शन केंद्र स्थापन करून महिलांना व्यवसाय सुरू करण्यापासून ते कर्ज प्रक्रियेपर्यंत सर्व प्रकारचे मार्गदर्शन देणे.
योजनेचे संभाव्य फायदे:
- आर्थिक सक्षमीकरण: महिलांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याची संधी मिळून त्यांचे आर्थिक सक्षमीकरण होईल.
- रोजगार निर्मिती: नवीन व्यवसायांमुळे इतर महिलांसाठीही रोजगाराच्या संधी निर्माण होतील.
- पर्यटन क्षेत्राचा विकास: अधिक महिला उद्योजकांच्या सहभागामुळे पर्यटन क्षेत्रात नावीन्यपूर्ण सेवा व सुविधा विकसित होतील.
- महिला पर्यटकांसाठी सुरक्षित वातावरण: महिला चालवलेल्या पर्यटन व्यवसायांमुळे महिला पर्यटकांना अधिक सुरक्षित वातावरण मिळेल.
- स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना: स्थानिक पातळीवर पर्यटन व्यवसाय सुरू झाल्याने स्थानिक अर्थव्यवस्थेला चालना मिळेल.
- समाजात महिलांचा दर्जा उंचावणे: पर्यटन क्षेत्रात यशस्वी महिला उद्योजकांचा वाढता सहभाग समाजात महिलांचा दर्जा उंचावण्यास मदत करेल.
निष्कर्ष:
‘आई’ योजना ही महाराष्ट्र शासनाची एक महत्त्वाकांक्षी योजना आहे, जिचा उद्देश पर्यटन क्षेत्रात महिलांचा सहभाग वाढवून त्यांचे आर्थिक व सामाजिक सक्षमीकरण करणे आहे. या योजनेमुळे महिलांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी आर्थिक सहाय्य मिळणार असून, त्यांना उद्योजक म्हणून पुढे येण्याची संधी प्राप्त होणार आहे. मात्र, योजनेची प्रभावी अंमलबजावणी होत नसल्याचे चित्र असून, अपुरी जनजागृती हे त्यामागील प्रमुख कारण आहे. योजनेला अधिक चालना देण्यासाठी प्रभावी जनजागृती मोहीम, बँकांशी समन्वय, सुलभ अर्ज प्रक्रिया आणि प्रशिक्षण कार्यक्रम यांची आवश्यकता आहे.